Kinga Stanikowska-Jóźwiak

radca prawny

Wspieram jednoosobowe firmy i małe przedsiębiorstwa. Specjalizuję się w zarządzie sukcesyjnym, czyli w obszarze praw i obowiązków następców prawnych przedsiębiorców.
[Więcej >>>]

Skontaktuj się

Zarządca sukcesyjny i podatki. Jak rozlicza się podatkowo przedsiębiorstwo w spadku? PIT, VAT

Kinga Stanikowska-Jóźwiak07 listopada 2024

Jeśli zmarł właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej, a Ty, jako spadkobierca, zastanawiasz się, co dalej z podatkami, ten artykuł pomoże Ci zrozumieć sytuację.

Na początek warto, żebyś wiedział/wiedziała, że w momencie śmierci właściciela JDG (jednoosobowej działalności gospodarczej) automatycznie powstaje tzw. przedsiębiorstwo w spadku.

Nie wiesz, jak przedsiębiorstwo w spadku funkcjonuje pod względem podatkowym? Zaraz wszystko Ci wyjaśnię.

Na szczęście rozliczanie przedsiębiorstwa w spadku nie jest tak stresujące, jak składanie PIT-a na ostatnią chwilę, tuż przed północą 30 kwietnia! 😊

Zarządca sukcesyjny i podatki

Czy przedsiębiorstwo w spadku podlega obowiązkowi opłacania PIT i VAT? Jakie podatki musi płacić przedsiębiorstwo w spadku?

Tak, przedsiębiorstwo w spadku jest podatnikiem zarówno podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), jak i podatku od towarów i usług (VAT). Jako kontynuacja działalności zmarłego przedsiębiorcy, przedsiębiorstwo w spadku musi rozliczać te same zobowiązania podatkowe, które obowiązywały zmarłego.

Podstawa prawna: art. 1a ust. 2 oraz Art. 7a ust. 1 ustawy o PIT, art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Czy firma (przedsiębiorstwo w spadku) może korzystać z NIP zmarłego przedsiębiorcy, jeśli nie ma jeszcze zarządcy sukcesyjnego?

Tak, firma może  korzystać z NIP zmarłego przedsiębiorcy.

Warunkiem jest, aby osoba przejmująca prowadzenie firmy (np. małżonek, spadkobierca ustawowy, testamentowy lub zapisobierca), dokonująca tzw. czynności zachowawczych, zgłosiła ten fakt do urzędu skarbowego i kontynuowała działalność pod dotychczasową nazwą przedsiębiorstwa.

Jeśli jednak zarządca sukcesyjny nie zostanie powołany w  terminie 2 miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, przedsiębiorstwo traci prawo do korzystania z NIP zmarłego.

Jak powołać zarządcę sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy? Szczegóły znajdziesz w artykule z 2 stycznia 2024 roku: Jak powołać zarządcę sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy? Jak powołać zarządcę sukcesyjnego za życia? Szczegóły znajdziesz w artykule z 19 grudnia 2023 roku: Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem wpisanym do CEIDG – co to jest?

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1c ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Czy przedsiębiorstwo w spadku musi stosować taką samą formę opodatkowania jak zmarły?

Tak, przedsiębiorstwo w spadku jest zobowiązane do kontynuowania formy opodatkowania, którą wybrał zmarły przedsiębiorca, przynajmniej do końca roku podatkowego, w którym przedsiębiorca zmarł.

Jeśli zmarły przedsiębiorca rozliczał dochody na zasadach podatku liniowego (stała stawka 19%), przedsiębiorstwo w spadku musi kontynuować tę formę opodatkowania od dnia śmierci przedsiębiorcy do końca tego samego roku podatkowego. Oznacza to, że do zakończenia roku podatkowego przedsiębiorstwo w spadku nie ma możliwości zmiany wybranej przez zmarłego formy opodatkowania.

W kolejnym roku podatkowym przedsiębiorstwo w spadku może jednak podjąć decyzję o wyborze innej formy opodatkowania, zgodnie z zasadami obowiązującymi dla podatników prowadzących działalność gospodarczą (np. opodatkowanie na zasadach ogólnych lub ryczałtem).

Podstawa prawna: art. 9a ust. 4a ustawy o PIT.

Czy dochód przedsiębiorstwa w spadku można pomniejszyć o stratę poniesioną przez zmarłego przedsiębiorcę?

Tak, jeżeli przedsiębiorstwo w spadku osiągnie dochód do opodatkowania, może go obniżyć o stratę poniesioną i nieodliczoną przez zmarłego przedsiębiorcę, pod warunkiem że strata ta powstała w ramach prowadzonej przez zmarłego działalności gospodarczej.

Podstawa prawna: art. 7a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czy przedsiębiorstwo w spadku może dalej działać, jeśli zarządca sukcesyjny nie zostanie powołany w ciągu 2 miesięcy od śmierci przedsiębiorcy?

Jeżeli zarządca sukcesyjny nie zostanie powołany w ciągu 2 miesięcy od śmierci przedsiębiorcy, przedsiębiorstwo w spadku przestaje istnieć.

W takim przypadku spadkobiercy mogą kontynuować działalność gospodarczą, ale muszą zarejestrować nową działalność na własne nazwisko.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 10 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.

Kto jest zobowiązany do złożenia rocznego zeznania podatkowego za rok, w którym zmarł przedsiębiorca?

Zarządca sukcesyjny składa roczne zeznanie podatkowe przedsiębiorstwa w spadku za okres od dnia śmierci przedsiębiorcy do końca roku podatkowego. Natomiast dochody osiągnięte przez zmarłego przed jego śmiercią rozliczają spadkobiercy w swoim zeznaniu podatkowym.

Podstawa prawna: art. 7a § 1 Ordynacji podatkowej. art. 45 ust. 1 ustawy o PIT.

Zarząd sukcesyjny i podatki

Czy przedsiębiorstwo w spadku może odliczać VAT od faktur wystawionych przed śmiercią przedsiębiorcy?

Tak, przedsiębiorstwo w spadku może odliczać VAT od faktur wystawionych przed śmiercią przedsiębiorcy, jeżeli dotyczą one działalności gospodarczej zmarłego. Zarządca sukcesyjny przejmuje obowiązki i prawa podatkowe przedsiębiorcy, w tym prawo do odliczenia VAT.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 1 ustawy o VAT., art. 97 § 1b Ordynacji podatkowej.

Czy przedsiębiorstwo w spadku musi prowadzić księgę przychodów i rozchodów?

Tak, przedsiębiorstwo w spadku ma obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR).

Przedsiębiorstwo w spadku musi kontynuować ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeśli była ona prowadzona przez zmarłego przedsiębiorcę. Wszelkie zdarzenia gospodarcze muszą być ewidencjonowane od dnia otwarcia spadku.

Podstawa prawna: art. 24a ust. 1 i 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).

Czy Zarządca sukcesyjny musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R?

Przedsiębiorstwo w spadku, kontynuujące działalność gospodarczą po zmarłym przedsiębiorcy, nie musi być ponownie rejestrowane jako podatnik VAT, jeśli zarząd sukcesyjny został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy.

W takiej sytuacji przedsiębiorstwo w spadku automatycznie przejmuje status podatnika VAT, kontynuując działalność zmarłego.

Zarządca sukcesyjny jest zobowiązany jedynie do złożenia aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R w terminie 7 dni od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, wskazując zmianę nazwy przedsiębiorstwa poprzez dodanie dopisku „w spadku”.

Jeśli jednak zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, a spadkobiercy zamierzają kontynuować działalność gospodarczą, konieczne jest powołanie zarządcy sukcesyjnego w terminie do dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.

W takim przypadku przedsiębiorstwo w spadku staje się podatnikiem VAT z chwilą ustanowienia zarządu sukcesyjnego.

Zarządca sukcesyjny musi wówczas złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R w terminie 7 dni od dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego.

Podstawa prawna: art. 96 ust. 12a i 12b ustawy o VAT.

Zarządca sukcesyjny i podatki – podstawa prawna dla zainteresowanych😊

Czytanie ustaw podatkowych to wyzwanie – czasem masz wrażenie, że to one czytają Ciebie😉

Ale jeśli masz odwagę zmierzyć się z tym labiryntem przepisów, oto one:

  • Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT): Art. 1a, Art. 7a ust. 1 i 2, Art. 9 ust. 3b, Art. 9a ust. 2 i 4a, Art. 24a ust. 1, 1c i 1d.
  • Ordynacja podatkowa: Art. 7a § 1, Art. 97 § 1, 1a, 1b, 2 i 2a.
  • Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej: Art. 12 ust. 1c i 10, Art. 59, Art. 60.
  • Ustawa o podatku od spadków i darowizn – w zakresie zwolnienia dla nabywców przedsiębiorstwa w drodze spadku lub zapisu windykacyjnego.

Te przepisy określają zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa w spadku, obowiązki podatkowe zarządcy sukcesyjnego oraz warunki kontynuacji działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy.

***

Mam nadzieje, że ten artykuł dostarczył ci niezbędnej wiedzy w zakresie rozliczania przedsiębiorstwa w spadku.

Kinga Stanikowska-Jóźwiak
radca prawny

Zdjęcie: Andrea Piacquadio, MART PRODUCTION

***

O co zapyta Cię sąd przy przedłużeniu zarządu sukcesyjnego? 

Przedłużenie zarządu sukcesyjnego — o co zapyta Cię Sąd?

Jeśli przedłużenie zarządu sukcesyjnego wydaje Ci się formalnością to nic bardziej mylnego. Sąd potrafi być bardzo skrupulatny i bardzo wnikliwie dopytywać o powody wniosku o przedłużenie zarządu sukcesyjnego.

Na temat przedłużenia zarządu sukcesyjnego napisałam więcej w artykule: Czy zarządca sukcesyjny może złożyć wniosek o przedłużenie zarządu sukcesyjnego? (z 19 lutego 2024). Zachęcam Cię do lektury! [Czytaj dalej…]

W czym mogę Ci pomóc?

Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej płatnej pomocy prawnej, to zapraszam Cię do kontaktu.

Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

Kinga Stanikowska-Jóźwiak

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kinga Stanikowska-Jóźwiak Kancelaria Radcy Prawnego w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    Komentarze (0)

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kinga Stanikowska-Jóźwiak Kancelaria Radcy Prawnego w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: