Uwaga: Poniższe daty są przykładowe i służą jedynie zobrazowaniu sytuacji, w jakiej możesz się znaleźć, jeśli przeoczysz moment wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
Byłeś/aś zarządcą sukcesyjnym działalności gospodarczej swojego zmarłego małżonka w okresie od 10 marca 2022 r. do 15 kwietnia 2023 r. Zarząd sukcesyjny został ustanowiony na mocy aktu notarialnego i obowiązywał do momentu zakończenia postępowania spadkowego przez sąd.
O wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego w dniu 15 kwietnia 2023 r. dowiedziałeś/aś się dopiero w połowie sierpnia 2023 r. od notariusza. Wówczas okazało się, że zarząd sukcesyjny wygasł 15 kwietnia 2023 r., co oznaczało, że od tego momentu nie można było prowadzić działalności w tej formie.
O wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego pisałam w tym artykule. Jeśli jesteś zarządcą sukcesyjnym, koniecznie go przeczytaj: Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem wpisanym do CEIDG – co to jest?
Nieświadomy/a tego faktu kontynuowałeś/aś działalność gospodarczą, nie rejestrując jej na swoje nazwisko w CEIDG. Dopiero po otrzymaniu informacji od notariusza w sierpniu 2023 r. dokonałeś/aś rejestracji swojej działalności, podając jako datę rozpoczęcia działalności 15 kwietnia 2023 r.
W okresie od kwietnia do sierpnia 2023 r.:
- Przychody ewidencjonowałeś/aś na kasach fiskalnych zarejestrowanych na NIP zmarłego małżonka.
- Zaliczki na podatek dochodowy wpłacałeś/aś na indywidualne konto bankowe małżonka w urzędzie skarbowym (NIP małżonka).
- ZUS zwrócił się z pytaniem, czy dochody uzyskane w tym okresie powinny być traktowane jako dochody Twojej działalności, czy przedsiębiorstwa zmarłego małżonka.
Co teraz?
Zastanawiasz się, czy dochód osiągnięty w okresie od 15 kwietnia 2023 r. (wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego) powinien być przypisany działalności gospodarczej zmarłego małżonka czy Twojej własnej firmie?
Jeśli znalazłeś/aś się w podobnej sytuacji, musisz jak najszybciej zweryfikować swoje obowiązki podatkowe i formalności związane z prowadzeniem działalności po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego.
Czy przeoczyłeś/aś wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego? Konsekwencje dla PIT
Zarząd sukcesyjny to rozwiązanie tymczasowe, które pozwala na kontynuowanie działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy.
Jego wygaśnięcie oznacza, że przedsiębiorstwo w spadku przestaje być podatnikiem.
Jeśli przeoczysz ten moment i nadal będziesz prowadzić działalność pod NIP-em zmarłego małżonka, możesz narazić się na konsekwencje podatkowe.
Urząd skarbowy może uznać, że przychody uzyskane po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego są już Twoimi dochodami, a nie dochodami przedsiębiorstwa w spadku, co może skutkować koniecznością korekty rozliczeń i naliczeniem odsetek za zaległości podatkowe.
Czy dochód po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego nadal należy do firmy zmarłego małżonka?
Nie.
Po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwo w spadku przestaje istnieć jako podatnik.
To oznacza, że wszelkie dochody osiągnięte po tej dacie powinny zostać przypisane do Twojej działalności gospodarczej.
Jeśli kontynuowałeś/aś działalność na dotychczasowych zasadach, nieświadomy/a, że zarząd sukcesyjny wygasł, przychody i koszty muszą zostać uwzględnione w Twoim rozliczeniu PIT. Jeśli nie zgłosiłeś/aś własnej działalności do CEIDG w odpowiednim terminie, może być konieczna korekta deklaracji podatkowych oraz złożenie zaległych dokumentów.
Jakie są Twoje obowiązki podatkowe po zakończeniu zarządu sukcesyjnego?
Po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego musisz samodzielnie podjąć decyzję, czy chcesz kontynuować działalność gospodarczą na własny rachunek. Jeśli tak, powinieneś/aś jak najszybciej:
- Zarejestrować działalność gospodarczą w CEIDG na swoje nazwisko z właściwą datą rozpoczęcia działalności.
- Zgłosić się do urzędu skarbowego jako podatnik PIT i VAT (jeśli dotyczy).
- Rozliczać przychody i koszty już w ramach własnej firmy, a nie przedsiębiorstwa w spadku.
- Dokonać korekty wpłaconych zaliczek na podatek dochodowy, jeśli były one nadal opłacane na NIP zmarłego przedsiębiorcy.
Zaniedbanie tych obowiązków może skutkować problemami w urzędzie skarbowym i koniecznością zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami.
Kiedy powinieneś/aś zarejestrować działalność na siebie?
Działalność na swoje nazwisko należy zarejestrować najpóźniej w dniu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Jeśli tego nie zrobisz, ale kontynuujesz sprzedaż towarów lub usług, urząd skarbowy może uznać, że prowadzisz działalność gospodarczą bez rejestracji, co wiąże się z sankcjami.
Jeśli już doszło do opóźnienia w rejestracji, warto jak najszybciej:
- Zgłosić działalność do CEIDG z datą wsteczną, jeśli to możliwe.
- Powiadomić urząd skarbowy i wyjaśnić sytuację, aby uniknąć dodatkowych konsekwencji.
- Dokonać korekty rozliczeń PIT i zadbać o prawidłowe wpłaty podatku.
Błędy w rozliczeniu PIT po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego – co grozi?
Jeżeli kontynuowałeś/aś działalność po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego i nie zgłosiłeś/aś jej na siebie, mogą wystąpić następujące konsekwencje:
- Podatek dochodowy zapłacony na NIP zmarłego małżonka nie będzie miał znaczenia, co oznacza konieczność ponownej zapłaty już na Twój numer identyfikacyjny NIP.
- Możliwość nałożenia odsetek za zwłokę, jeśli urzędnicy uznają, że nie rozliczałeś/aś prawidłowo dochodów.
- Ryzyko uznania działalności za nielegalną, jeśli nie była zgłoszona w CEIDG, co może skutkować dodatkowymi karami administracyjnymi.
- Konieczność korekty deklaracji PIT i VAT, co może wymagać dużego nakładu pracy i czasu.
Co zrobić, jeśli popełniłeś/aś błąd w rozliczeniu PIT?
Jeśli zauważyłeś/aś błąd w rozliczeniu PIT po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, prawdopodobnie będziesz musiał/a dostosować swoje rozliczenia do rzeczywistego statusu podatnika, co może oznaczać:
- Złożenie nowego PIT, jeśli jeszcze nie został złożony, z prawidłowym wykazaniem dochodu.
- Złożenie korekty PIT, jeśli dochody za ten okres zostały już błędnie przypisane do działalności męża.
- Złożyć wyjaśnienia w urzędzie skarbowym – jeśli już nastąpiła kontrola lub wezwanie, warto samodzielnie zgłosić problem i wyjaśnić sytuację.
- Jeśli konieczne, zapłacić zaległe zobowiązania wraz z odsetkami, aby uniknąć dalszych sankcji.
Jeśli potrzebujesz wsparcia, skontaktuj się ze mną.
Czy można odwołać się od decyzji skarbówki? Droga prawna i skarga do WSA
Jeśli urząd skarbowy wydał decyzję nakładającą na Ciebie obowiązek zapłaty zaległego podatku lub odsetek, masz prawo do odwołania. Możesz:
- Złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do organu, który wydał decyzję.
- Jeśli decyzja zostanie utrzymana, możesz wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA).
- W przypadku niekorzystnego wyroku WSA przysługuje Ci jeszcze skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).
Warto pamiętać, że złożenie skargi nie zawsze wstrzymuje obowiązek zapłaty podatku, dlatego warto rozważyć konsultację z prawnikiem specjalizującym się w sprawach podatkowych.
Podsumowanie – jak uniknąć problemów z PIT po zarządzie sukcesyjnym?
Aby uniknąć problemów podatkowych po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, pamiętaj o kilku kluczowych zasadach:
✅ Monitoruj termin wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego i odpowiednio wcześnie zarejestruj działalność na siebie.
✅ Nie wpłacaj zaliczek na podatek na NIP zmarłego małżonka po zakończeniu zarządu sukcesyjnego.
✅ Jeśli popełnisz błąd, jak najszybciej dokonaj korekty deklaracji PIT.
✅ W razie problemów skonsultuj się ze mną, aby uniknąć dodatkowych konsekwencji.
✅ Jeśli nie zgadzasz się z decyzją urzędu skarbowego, skorzystaj z możliwości odwołania.
Świadomość przepisów i szybka reakcja mogą pomóc uniknąć niepotrzebnych kosztów i stresu związanego z zaległościami podatkowymi.
Kinga Stanikowska-Jóźwiak
radca prawny
Zdjęcie: Kaboompics.com, Nataliya Vaitkevich
***
Czy towary pozostające po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego podlegają opodatkowaniu VAT?
Jesteś zarządcą sukcesyjnym. Od miesięcy pilnujesz interesów zmarłego przedsiębiorcy – podpisujesz umowy, płacisz faktury, negocjujesz z kontrahentami. Można powiedzieć, że ogarniasz firmę jak własną.
Ale wiesz, że to rozwiązanie tymczasowe.
W końcu zarząd sukcesyjny się kończy, a Ty musisz podjąć decyzję: co dalej?
Spoglądasz na magazyn – pełen towarów, które czekają na sprzedaż.
I nagle przychodzi Ci do głowy nurtujące pytanie: „A co, jeśli urząd skarbowy upomni się o podatek od tych wszystkich niesprzedanych produktów?” [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }